De zomer van 1959 was één van de warmste en droogste van de vorige eeuw.
De oude, in 1734 gebouwde Eschmolen stond toen nog aan het eind van de Molenstraat. Door de komst van de elektriciteit stond hij al 45 jaar stil en was hij erg verwaarloosd. De wieken waren er als gevolg van een hevige storm in 1934 al afgewaaid. Regelmatig klommen tienerjongens uit de stad erin. Het meeste riet was van de romp verdwenen waardoor het gemakkelijk was langs de latten naar boven te klimmen. Vanuit de kap hadden ze een prachtig uitzicht op de Deldeneresch en de horizon. Ook de in 1958 gebouwde televisietoren in Markelo was goed te zien.

Op 28 juli van dat jaar ging het mis: in de kap zaten drie jongens te roken en één van hen liet een brandende peuk op het kurkdroge riet vallen. Dit vatte vlam en aan de zuidzijde was direct rook zichtbaar. De jongens klommen zo snel ze konden naar beneden en renden terug naar de stad. Ben Meijer, brandwacht op de watertoren, zag het gebeuren en belde onmiddellijk de brandweer. Ook belde hij rentmeester Brunt aangezien Twickel eigenaar van de molen was.
De dichtstbijzijnde brandkraan was halverwege de Molenstraat en dus moesten de brandweermannen 200 meter slang uitrollen en aan elkaar koppelen. Door de vele lekken in de oude slangen stond er echter weinig druk op de brandspuit. De waterstraal kwam nauwelijks hoger dan drie meter. Ondertussen stond de hele molen in lichterlaaie en dat trok een groot aantal kijkers. Een regen van gloeiende vonken daalde neer over de Almelosestraat waardoor het verkeer moest worden stilgelegd. De acht dikke, ruim 200 jaar oude verticale balken bleven lang branden. Toen er één bezweek kwam de molenromp met veel geraas naar beneden, daarbij draaiend om een denkbeeldige verticale as. De restanten bleven nog urenlang branden binnen de molenmuren. Het indrukwekkende schouwspel werd ook gadegeslagen door de burgemeester en de rentmeester.
Het Deldens weekblad omschreef het duidelijk: “Een onverwachte slag heeft Delden getroffen. De Eschmolen is in vlammen opgegaan, er is niets meer. Delden is molenloos”.

Tien jaar geleden verzorgde Derk Rouwhorst een aantal informatieavonden in ’t Hoogspel over de geschiedenis en de werking van de Eschmolen. Vervolgens ontstond het plan voor de herbouw. De “Stichting Eschmolen Delden” werd opgericht met in haar bestuur een aantal enthousiaste specialisten. Al snel werd duidelijk dat velen het plan een warm hart toedroegen. Inmiddels heeft de stichting 500 vrienden die jaarlijks een bedrag doneren. Door de uitstekende samenwerking met de Stichting Twickel, de Nederlandse Heidemij, de gemeente Hof van Twente, de provincie Overijssel en de Deldense ondernemers zijn de vooruitzichten zeer positief. Dankzij een onlangs door de ondernemers georganiseerde Haringparty is een bedrag van maar liefst € 60.000,00 bijeengebracht. De (terug)komst van de Eschmolen op een schitterende plek op de Deldeneresch wordt een impuls voor het toerisme en een middelpunt van verschillende activiteiten.
Meer informatie vindt u op deze website www.eschmolendelden.nl en op de Facebookpagina Eschmolen Delden. U kunt ook bellen met 074-3763600.